Ứng dụng sử dụng AJAX cho công việc văn phòng

Trong thế giới máy tính của tương lai, các chương trình Desktop trở thành quà khứ. Thay thế chúng là các ứng dụng miễn phí, đơn giản và dựa trên nền Web. Chúng có thể làm được mọi việc, từ các bảng tính tới e-mail và sẽ còn hơn thế nữa.

Yếu tố giúp biến điều trên thành hiện thực chính là Ajax (Asynchronous JAscript and XML) một ngôn ngữ lập trình giúp cho các Website có cùng kiểu tương tác và tốc độ của chương trình desktop truyền thống. Với Ajax, chúng ta không cần các ứng dụng desktop nữa, bạn có thể dùng dữ liệu của mình tại bất cứ đâu vì tất cả đều được lưu trữ trên các website Ajax. Ai sẽ còn cần Microsoft hay nhà sản xuất nào khác? Và hầu hết chúng đều miễn phí!

Tương lai là thế, còn thực tế bây giờ thì sao?

Để có câu trả lời chính xác chúng ta hãy cùng tìm trên internet các chương trình ứng dụng Ajax tốt nhất theo 6 chủ đề: calendar, email, quản lý thông tin, bảng tính, các chương trình desktop (trong Ajax gọi là webtop) và các trình xử lý văn bản. Chúng ta hãy cùng chọn ra những hãng tốt nhất và cả một số đối thủ cạnh tranh của họ nữa.

Ajax có nhiều mặt nâng cao nhưng bạn cũng đừng bỏ tất các ứng dụng desktop của mình. Vì thông thường, các website Ajax không hiệu quả hay hữu ích như các chương trình desktop tương ứng của chúng. Ví dụ các bảng tính spreadsheet jockey chẳng hạn. Trong tương lai chắc chắn sẽ được tích hợp với Excel.
Tuy nhiên bạn cũng có thể tìm thấy nhiều chức năng và thành phần đáng kinh ngạc trong các ứng dụng Ajax này. Ví dụ chương trình Zoho Writer cao hơn Word một bậc. Nó có thể tự động tạo định dạng HTML cho văn bản khi truyền tải và có các chức năng điều khiển hình ảnh tốt hơn. Hay như Gmail có thể đưa ra bất kỳ chương trình e-mail nào với tài sản tương ứng của chúng.

Nói chung, nếu bạn muốn có sự cộng tác khi soạn thảo và chỉnh sửa văn bản hay chia sẻ calendar, các website này là lựa chọn tốt nhất. Không có chương trình desktop nào so sánh được với chúng.

Hơn nữa hầu hết các ứng dụng Ajax mới chỉ ở phiên bản beta (trong cùng một cặp với phiên bản alpha). Vì thế có thể chúng sẽ được cải tiến nhanh chóng trong vài tháng tới.

Bây giờ chúng ta sẽ cùng xem xét chương trình nào là tốt nhất cũng như chương trình nào là kém nhất theo từng chủ đề chúng ta đưa ra ở trên.
1. Calendar

1. Google Calendar
   Google rõ ràng đang cố gắng trở thành ông vua của các chương trình ứng dụng desktop online. Với Gmail, bảng tính Google Speadsheet và chương trình soạn thảo văn bản trực tuyến Writely, mục tiêu lớn tiếp theo của hãng này là tạo ra một bộ các chương trình Google trực tuyến. Google Calendar là một thành phần thông minh trong bộ đó.
   Giống như các bộ lịch Ajax khác, Google Calendar cho phép bạn tạo các sự kiện trong bản kế hoạch làm việc nhanh chóng bằng cách ghi vào một hộp đơn, chẳng hạn như “Gặp sếp từ 9h đến 10h sáng – cuộc họp phòng B”. Chương trình sẽ phân tích và chèn sự kiện vào trong lịch biểu một cách thích hợp. Bạn cũng có thể tự mình ghi lại và sắp xếp lịch theo ý riêng. Nếu không, đầu tiên bạn phải kích vào đường link để chương trình tự động sắp xếp thời gian cho bạn. Các calendar khác luôn luôn có một hộp trống sẵn sàng cho bạn bổ sung thêm sự kiện, giúp bạn thuận tiện hơn khi làm việc.Điều tuyệt nhất ở Google Calendar là tính thông minh và dễ hiểu khi xử lý các bộ lịch chia sẻ. Bạn có thể thêm bao nhiêu lịch iCal hay lịch chia sẻ riêng tư cũng được. Google sẽ lập danh sách tất cả chúng trên cửa sổ chương trình. Sau đó bạn có thể kiểm tra lịch bạn muốn tại bất kỳ lúc nào. Điều đó có nghĩa là bạn có thể load từng lịch đã được chia sẻ bạn cần mà không cần nhồi nhét tất cả chúng lên màn hình trong một lần mở ra. Chẳng hạn bạn có thể không kiểm tra lịch với lũ trẻ nhà bạn mà chỉ cần xem các buổi hẹn kinh doanh của mình.Các mục trong Calendar có thể gồm nhiều thông tin hữu ích bên cạnh topic và thời gian. Ví dụ như khu vực (được gắn với Google Maps) và các vị khách. Bạn có thể sắp xếp chương trình làm việc không chỉ hàng ngày hay hàng tuần mà còn có thể lặp lại vào mỗi thứ ba hay thứ năm. Bạn có thể gửi các thông báo qua e-mail, SMS hay điện thoại di động.Google Calendar không phải là hoàn hảo. Có khả năng Google Calendar sẽ đồng bộ hoá với Outlook hoặc một handheld và tốt hơn là tích hợp với các dịch vụ khác của chính hãng Google. Nhưng nhìn tổng thể đây là chương trình ứng dụng hữu ích nhất.

   Một điểm cần chú ý: Khi tôi đang viết bài này thì bộ lịch của tôi bị lỗi! Tôi không thể truy cập được vào ba lịch đã chia sẻ. Tôi đã liên hệ với Google, đưa lại cho họ tên của ba lịch đó. Họ nói họ đã nhận ra vấn đề và chỉ trong vòng 24 giờ lỗi sẽ được sửa. Khi tôi đăng bài này chúng đã hoạt động trở lại. Nhưng phải nói rằng đã lâu lắm rồi tôi mới được nhận kiểu dịch vụ sửa chữa như thế này từ một công ty không phải trả tiền!

2. 30 Boxes
   Sử dụng 30 Boxes cũng giống như mua một chiếc xe ô tô mới, với sự chuyển giao thủ công và nhiều tính năng mở rộng. Bạn không chỉ muốn lái nó mà còn muốn tìm hiểu xem nó có thể làm được gì.
   Ở mức đơn giản nhất, 30 Boxes hoạt động như một lịch biểu trực tuyến. Bạn có thể dễ dàng thêm thông tin thời tiết, các bản feed RSS, danh sách công việc cần làm hay các thông báo từ Livejournal, Flickr, MySpace vào bộ lịch của bạn. Bạn cũng có thể add tên những người bạn và chia sẻ lịch với họ. 30 Boxes còn đưa ra các webtop riêng của nó (phải thừa nhận là rất đơn giản). Các webtop này (chính là các chương trình desktop) đưa ra bản tóm tắt các cuộc hẹn hằng ngày , các mục cần làm và thêm các ứng dụng như Google search, Yahoo mail, hay thậm chí là Google Calendar trong tương lai. Và các tính năng bổ sung cho 30 Boxes không ngừng được tăng thêm. Đến nay phiên bản mới đã có thêm một chức năng moblie cho điện thoại di động.Nhưng các chức năng đó dường như là quá nhiều nếu tất cả việc bạn muốn làm chỉ là tìm ra các cuộc hẹn của mình. Một điều chắc chắn ở 30 Boxes là bạn có thể giải trí với nhiều chức năng vui nhộn.
3. Các Calendar hữu ích khác
   • CalendarHub: CalendarHub đưa ra các tính năng lịch biểu cơ bản. Bạn có thể ghi một cuộc hẹn, chia sẻ với người dùng khác, nhập các lịch của người khác và đồng bộ nó với một lịch iCal. Tuy nhiên, không có chương trình sắp xếp lịch nào gây hiểu nhầm kinh khủng như CalendarHub. Nói cách khác, đây là lịch biểu có thể dùng được nhưng không thể cạnh tranh với các chương trình khác trong danh sách.
   • Kiko Calendar: Mặc dù nó không được ưa chuộng như Google Calendar nhưng nó có nhiều tiềm năng. Tại thời điểm viết bài này nó đã được bán trên eBay và đã được sở hữu bởi Tucows, chúng ta không biết được họ sẽ làm gì với nó trong tương lai vì thế hãy khoan bàn vội về Kiko Calendar. Bạn chỉ cần biết rằng đó là một chương trình lịch hữu ích và biết đâu sau này có thể thay thế Google Calendar.

4. Spreadsheest (Bảng tính)

1. Google Speadsheet
   Nếu bạn sử dụng một spreadsheet jockey, bạn sẽ không bị ấn tượng với Google Spreasheet. Nhưng nó không cho phép bạn tạo biểu đồ, không có marco, bạn không thể tạo được các bảng phụ thuộc và không thể hiện được tính hợp lệ của dữ liệu.Bạn sẽ rất ấn tượng với các bảng tính phát triển trên nền Ajax. Có điểm nào khiến chúng ta không thích được? Nó gồm hàng tá hàm tính dựng sẵn và sử dụng một cách dễ dàng. Bạn chỉ cần kích vào liên kết Formulas ở đầu trang, sau đó kích vào công thức bạn muốn chèn và thực hiện lệnh.Bạn muốn định dạng lại bảng tính? Rất đơn giản: hãy đánh dấu các ô bạn muốn, chọn Choose Formatvà bạn đã định dạng xong. Các số thập phân chỉ có hai kiểu, ngày tháng thì có bốn kiểu khác nhau. Bạn cũng có thể dễ dàng thay đổi front, kích thước hay màu sắc trong nội dung các ô cũng như thêm các đường bao ngoài. Các hàm khác cũng rất dễ thực hiện, chẳng hạn như sắp xếp cột, dữ liệu, sao chép, dán, và xoá bỏ lệnh.Chức năng tạo sự cộng tác của Google thậm chí còn tốt hơn. Nhập địa chỉ e-mail của các đồng nghiệp bạn muốn chỉnh sửa hay xem bảng tính, kích vào Invite People và họ có thể chia sẻ với bạn. Khi hai người làm việc trên một spreadsheet với nhau, mỗi người có thể biết được người kia đang làm gì và bạn còn có thể tán gẫu ngay khi đang làm nữa.
   
   Google Spreadsheet không phải là hoàn hảo. Các hàm xuất của nó có một số giới hạn. Bạn chỉ có thể xuất bảng tính theo hai kiểu định dạng: .XLS và .CSV, rất ít kiểu so với phạm vi giới hạn đa dạng của Zoho Sheet.
   Nhưng đó chỉ là một trở ngại nhỏ. Với một tập hợp các hàm tính dễ sử dụng, chắc chắn (dù vẫn chưa có hàm nào mạnh đến đáng ngạc nhiên) và chức năng tạo sự cộng tác tuyệt vời. Điều đó đã đủ khẳng định vị trí số 1 của Google SpreadSheet.
2. Các chương trình bảng tính khác
   • Num Sum: Nếu bạn đang tìm kiếm bảng tính Ajax dễ sử dụng với một tập hợp thành phần và chức năng tương đối tốt với các thanh công cụ, bạn nên chọn Num Sum. Giống như các bảng tính khác trong nhóm này, nó cho phép bạn invite người khác hợp tác. Và bạn cũng có thể thêm các biểu đồ vào bảng tính.
     
     Nhưng công thức tính ở đâu? Bạn có thể chèn một số công thức khác nhau như SUM, AVERAGE, COUNT… nhưng công thức nào dùng được? Không có cách nào trừ phi bạn sử dụng hệ thống trợ giúp. Cũng không có cách nào chèn công thức bằng cách kích chuột, bạn phải tự nhập bằng tay.
   • iRows: iRows chỉ có các thành phần cơ sở, nhưng phát triển hơn Num Sum. Tuy nhiên có một trở ngại lớn là nó dễ làm cho bạn kích nhầm vào các quảng cáo vì nó thể hiện các link quảng cáo như là các hàm tính toán. Chẳng hạn trong phần đầu trang có các điều khiển Spreadsheet Controls, Cash Flow Spreadsheet. Nhưng khi bạn kích vào thì sẽ chỉ có các quảng cáo của Google.

6. Các trình xử lý văn bản

1. Zoho WriterTrình xử lý văn bản Ajax có thể cung cấp môi trường hợp tác và chức năng cơ sở tốt. Nhưng nếu bạn muốn có các thành phần mạnh khác thì bạn nên dùng chương trình desktop tương ứng.
   Nhận định đó là sai, vì ít nhất cho đến nay chương trình Zoho Writer đã chứng minh điều ngược lại. Chương trình này cung cấp cho bạn tất cả các chức năng hợp tác trong một ứng dụng Ajax, đồng thời nó còn cung cấp một bộ thành phần mạnh mẽ khác mà bất cứ ai cũng muốn có. Thực tế, với các mục đích như tạo văn bản mang nặng tính đồ hoạ hay các văn bản HTML, Zoho Writer đã đánh bật Microsoft Word.
   Chương trình có trình điều khiển văn bản rất tốt, khả năng thay đổi màu sắc và kích thước font, bộ kiểm tra chính tả, chức năng undo và hơn thế nữa là rất nhiều thành phần cơ bản chắc chắn của một trình xử lý văn bản. Tất cả đều có thể được truy cập qua thanh công cụ “trực giác” với các biểu tượng nhìn như của Word.
   
   Zoho Writer trội hơn trong việc tạo các trang HTML, vì nó tự động tạo được một phiên bản HTML của bất kỳ kiểu file nào. Bạn có thể quy định giữa kiểu normal và HTML, và có thể dễ dàng thêm các thẻ HTML riêng vào. Nó cũng có nhiều hộp thoại với các liên kết mã, anchor và các phần đồ hoạ. Thêm vào đó, các bộ phận chèn hình ảnh của Zoho Writer bỏ xa của Word vì thành phần này cho phép bạn tự định khoảng cách, căn lề và sau đó tự động chuyển đổi tất cả sang mã HTML thích hợp.Zoho Writer cũng xuất các file với nhiều kiểu định dạng như file word (.doc), Rich Text Format (.RTF), file text, PDF, HTML, Open Office với đuôi mở rộng .SXW và định dạng OpenDocument (.ODT).Để tạo sự cộng tác bạn cần những gì? Đơn giản bạn chỉ invite người khác xem hoặc cung cấp cả quyền đọc, viết đối với các văn bản. Các blogger sẽ đánh giá khả năng liên kết trực tiếp vào tài khoản của Blogger, LiveJournal, WordPress và TypePad đồng thời upload văn bản hiện tại của bạn lên.

   Có một trở ngại trong chương trình này. Nó load chậm, lần load đầu tiên phải mất một vài phút. Nhưng đó là trở ngại nhỏ bé chúng ta phải trả để có được một trình xử lý văn bản mạnh. Một điểm chắc chắn bạn có thể tin tưởng được là nó thực sự miễn phí.

2. Writely
   
   Writiely có các tuỳ chọn xử lý word chắc chắn dễ hiểu, chương trình có thể tự động tạo file HTML và khả năng chuyển thành các kiểu đa định dạng như: .DOC, .RTF, .PDF, .HTML, và OpenOffice. Và cũng giống như Zoho Writer, nó cho phép bạn xuất các văn bản thành các blog khác nhau. Mặc dù vậy Writely không có các chức năng xử lý văn bản nâng cao như trong Zoho Writer. Vì thế mà nó chỉ đứng vị trí thứ hai.
   Google đã mua chương trình này thời gian gần đây, nhưng vẫn chưa in dấu nhãn hiệu của hãng lên nó. Nếu bạn đang tìm kiếm một chương trình với các khả năng xử lý văn bản cơ sở và chức năng hợp tác tốt, bạn nên chọn Writely.
3. Các trình xử lý văn bản khác
   • ajaxWrite: nếu bạn đang xem xét việc ra một văn bản đơn giản, không cần các chức năng hợp tác hay quản lý đa file, bạn có thể chọn ajaxWrite. Tuy nhiên nó chỉ làm việc với các trình duyệt của Mozilla và thiếu các tính năng mạnh.
   • Writeboard: Vào những năm 1980, bạn muốn tạo đoạn văn in đậm thì phải làm như thế nào? Bạn phải đặt các ký tự vào hai dấu “* … *”. Tất cả đều nằm trong cửa sổ lệnh DOS và ổ đĩa mềm. Các bạn có thể thử nó.